woensdag 7 mei 2025

Terug naar Oud Poelgeest 5 Slot

Jan Wolkers en het Tillenbeest

 Dat er veel gestolen werd nadat de Duitsers waren vertrokken van het kasteel vertellen meerdere bronnen. Oorlog is niet goed voor het moreel besef. Dat spullen die de nazi’s hadden achtergelaten - zoals een Norton-motor op de Willebrord School – ‘meegenomen’ werden, valt nog wel te bilijken, maar overal werd gestolen. En Kasteel Oud Poelgeest was – vooral nadat de Canadezen waren vertrokken – een geliefd doelwit. Niet alleen lieten de slordige Canadezen wapens achter, het kasteel zelf was van veel brandbaar hout ontdaan: deuren, vloeren veel was eruit gehaald om de kou te weerstaan in de laatste oorlogswinter. De jongens deden hun best om gevonden handgranaten te laten ontploffen, maar gelukkig zat er geen ontsteking in. Maria’s broer Tony had een stengun gevonden, nam het mee naar huis en riep naar zijn moeder en haar vriendinnen ‘hands up’ maar zij waren ‘not amused’. Het ongeladen wapen werd snel in beslag genomen voordat het echt fout ging.

Jan Wolkers drong toen de Duitsers het kasteel hadden verlaten via een kelderraam Oud Poelgeest binnen. Zijn oog viel op twee marmeren sfinxen met grote borsten die hij besloot mee te nemen. Het waren loodzware beelden dus nam Wolkers de volgende dag een vriend mee om het tweede beeld op te halen. Wolkers: “Met moeite kon ik hem ertoe krijgen mij door het kelderraam te volgen, maar toen we eenmaal de sfinx hadden losgebroken, werd zijn enthousiasme zo groot dat hij ook een geweldige ovale, lelijk vergulde spiegel van de wand ging halen.” Ook deze spiegel bleek zwaar. Ze moesten hem om de beurt dragen. Wolkers besloot de tweede sfinx vooralsnog in een kuil te verstoppen. Het was waarschijnlijk een latrine van de Canadezen. De sfinx zakte weg in de stront. Dit marmeren beeld is nooit meer teruggevonden. Ligt het nog onder de grond van de tuin of heeft iemand anders zich het beeld toegeëigend? Het raadsel van de sfinx is het laatste eindje van de bevrijding van Oegstgeest.

Uit onderzoek blijkt dat deze oorlogspubers over het algemeen na de oorlog al jong op eigen benen stonden, een baan zochten of een opleiding volgden. Het zou met de meesten goed komen.

Max Dohle


Een volledige versie van deze serie vond je op Historiek