maandag 1 augustus 2016

Olympische Spelen na bijna 50 jaar zonder gendertest

In 1968 werd de gendertest verplicht gesteld voor Olympische atletes. De toenmalige test was een zogenoemde Barr Body Test, een simpele test die liet zien dat een cel twee X-chromosomen telt. Een man heeft één X-chromosoom. Er zijn ook vrouwen met één X, die werden uit de competitie gehaald. Later in de jaren 90 was de test gericht op het gen dat codeert voor testikels.

Niet alleen waren deze testen soms onbetrouwbaar, er waren ook atletes met een Y-chromosoom die volledig ongevoelig zijn voor het spierversterkende testosteron dat vooral door hun inwendige testikels wordt geproduceerd. Met hulp van diverse genetici is het hun soms gelukt terug te keren in de competitie. Ook de Indiase Dutee Chand wist met hulp van genetici onlangs haar startrecht terug te krijgen. Meer nog.

Haar zaak leidde tot opschorting van geslachtstesten voor twee jaar. Het hoogste sporttribunaal, het CAS, redeneerde vorig jaar namelijk terecht dat er geen wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de invloed van testoteron op sportprestaties bij vrouwen. We hebben deze zomer daarom eindelijk weer Olympiades zonder denigrerende geslachtstesten. Het blijft overigens opvallend stil rond deze kwestie. De vraag is nu of het IOC inderdaad opdracht heeft gegeven voor zo'n wetenschappelijk onderzoek, of dat zij de handdoek in de ring heeft gegooid.

Ik heb groot respect voor de genetici, zoals de Fin Albert de la Chapelle, die zich jarenlang hebben ingezet voor sportvrouwen met een interseksconditie. De Nederlandse genetici die zich wetenschappelijk met deze kwestie bezighouden zijn lamzakken vergeleken bij hun collega's. Zij hebben een kans op moreel respect schromelijk verprutst door steeds te pleiten voor testosteronbepalingen bij atletes.