zondag 31 mei 2015
Ik weet niet wie Ingeborg Beugel is (tandarts?) maar er is iets leuks aan deze foto die ik op een facebook-account zag. Rechtsonder zie je twee schaduwen die laten zien wat er gebeurt. Alsof ze door een illustrator zijn getekend op de foto. Die schaduwen vallen op een toevallige manier zo goed samen. Wonderlijk. Het lijkt wel alsof de schaduw van haar rechterbeen over haar hand valt. Maar technisch kan dat niet.
zaterdag 30 mei 2015
Ambulance
Twee ambulances met loeiende sirenes kwamen op het kruispunt af. Iedereen stond stil, ook die oude man in zijn stationwagen die de ambulances niet doorliet omdat zijn licht op rood stond. En tergend lang op rood bleef staan. Iedereen keek met verbazing en woede naar die oude man die nota bene twee ambulances ophield. En die sirenes loeiden maar en alles stond doodstil. Het was surrealistisch. Ik werd ook kwaad en gebaarde naar die man dat hij opzij moest. Maar hij week niet van zijn plek tot zijln stoplicht dan eindelijk op groen sprong en de ambulances verder konden.
Dit was een moreel dilemma. Die oude man stond voor de vraag doorrijden of wachten op groen. Het is een moreel dilemma omdat er kennelijk mensen met spoed naar het ziekenhuis moesten en er een regel overtreden moest worden. Die oude man, ik weet niet wat er door hem heen ging, vond wachten voor het stoplicht belangrijker dan die mensen die hulp nodig hadden. Nooit door rood rijden, wat er ook gebeurt, ook al gaan er mensen dood, je wacht voor rood.
Dat soort mensen zouden nooit meer achter het stuur mogen kruipen.
vrijdag 29 mei 2015
Nico Scheepmaker Beker is een mannendingetje
Op 17 juni wordt de vakjuryprijs voor het beste sportboek uitgereikt. Zoals altijd zijn de kanshebbers alleen mannen. Er is ook nog nooit een boek over een vrouw bekroond. There's something rotten in the state of Denmark! De Nico Scheepmaker Beker is een mannendingetje met een blinde vlek. Sport is een van de laatste vrouwonvriendelijke, homofobe bolwerken.
Zijn er geen boeken van vrouwen of over vrouwen? Natuurlijk wel. In 2010 verscheen De Nederlandse maagd van Marente de Moor een roman over een schermster. Het is waarschijnlijk niet eens in de hoofden van de organisatie opgekomen om dat boek te nomineren. Hoewel het prima bij de criteria van de prijs past. Marente de Moor kreeg de AKO literatuurprijs voor haar boek.
Maar dat is een roman, hoor ik de organisatie al roepen. Nou en! Nico Dijkshoorn is toch ook genomineerd voor de NSB met zijn roman De tranen van Kuif den Dolder! Bovendien schreef Scheepmaker zelf ook fictie.
Op 17 juni mag het mannenclubje aanschuiven bij Eva Jinek. Zou ze wel weten dat vrouwen volkomen vergeten worden? En gaan ze dan zwarte pieten bij haar aan tafel?
Zijn er geen boeken van vrouwen of over vrouwen? Natuurlijk wel. In 2010 verscheen De Nederlandse maagd van Marente de Moor een roman over een schermster. Het is waarschijnlijk niet eens in de hoofden van de organisatie opgekomen om dat boek te nomineren. Hoewel het prima bij de criteria van de prijs past. Marente de Moor kreeg de AKO literatuurprijs voor haar boek.
Maar dat is een roman, hoor ik de organisatie al roepen. Nou en! Nico Dijkshoorn is toch ook genomineerd voor de NSB met zijn roman De tranen van Kuif den Dolder! Bovendien schreef Scheepmaker zelf ook fictie.
Op 17 juni mag het mannenclubje aanschuiven bij Eva Jinek. Zou ze wel weten dat vrouwen volkomen vergeten worden? En gaan ze dan zwarte pieten bij haar aan tafel?
donderdag 28 mei 2015
woensdag 27 mei 2015
Sport en gezondheid
Sporten is gezond, is het beleid van de overheid. Maar is dat wel zo? Ten eerste zijn er sporten die beslist niet gezond zijn: American football, voetballen met je hoofd, boksen ... je kunt het zelf ook wel verzinnen. Als boksen goed is voor de stoelgang, schreef Bertolt Brecht, is het geen sport. Doel van het boksen is iemand knockout te slaan. Niks meer en niks minder. Als je daar niet van houdt, moet je naar het theater gaan en niet naar een boksgala.
Leef je gezonder en langer door sport? Dat is maar betrekkelijk: de tijd die je erbij krijgt heeft dezelfde omvang als de tijd die je aan sport besteed. Wie in zijn leven een jaar lang sport, leeft een jaar langer. Om een jaar langer te leven moet je kortom wel van sport houden, anders ben je je tijd aan het verspillen en kun je beter een boek gaan lezen.
Sport staat dus niet ten dienste van de gezondheid, goede gezondheid moet ten dienste staan van de sport. Sport is het doel, niet de gezondheid. Knoop dat nou eens in je oren. Ik leerde op school allerlei sporten, niet omdat het gezond was, maar omdat sport leuk was. Gelukkig heeft niemand mij op school ooit gezegd dat sport gezond was. Dat is tegenwoordig wel anders.
Als je na je schooltijd nooit meer sport is wat je gezondheid aangaat alles voor niets geweest. Sad but true. Die mensen worden gewoon lekker dik en lui. Dik is niet goed lui wel.
Leef je gezonder en langer door sport? Dat is maar betrekkelijk: de tijd die je erbij krijgt heeft dezelfde omvang als de tijd die je aan sport besteed. Wie in zijn leven een jaar lang sport, leeft een jaar langer. Om een jaar langer te leven moet je kortom wel van sport houden, anders ben je je tijd aan het verspillen en kun je beter een boek gaan lezen.
Sport staat dus niet ten dienste van de gezondheid, goede gezondheid moet ten dienste staan van de sport. Sport is het doel, niet de gezondheid. Knoop dat nou eens in je oren. Ik leerde op school allerlei sporten, niet omdat het gezond was, maar omdat sport leuk was. Gelukkig heeft niemand mij op school ooit gezegd dat sport gezond was. Dat is tegenwoordig wel anders.
Als je na je schooltijd nooit meer sport is wat je gezondheid aangaat alles voor niets geweest. Sad but true. Die mensen worden gewoon lekker dik en lui. Dik is niet goed lui wel.
dinsdag 26 mei 2015
Eén seconde in 80 jaar
Het heeft 80 jaar geduurd voordat er een seconde is overbrugd op de 100 meter in ons land. In 1932 liep Tollien Schuurman een nieuw wereldrecord. Zij doorbrak de 12-secondengrens met haar tijd van 11,9 seconden. Afgelopen weekend ging de eerste Nederlandse door de 11-secondengrens: Dafne Schippers liep 10,94. Zal het echt nog tot 2095 duren voordat de eerste Nederlandse dame de 100 meter binnen 10 seconden loopt?
Anti-sportfictie
Er zijn mensen die een korte broek niet verdragen. Ze hebben een hekel aan allerlei aspecten van sport. In de Nederlandse literatuur is in de vorige eeuw ook vaak minzaam gereageerd op sport. Gerrit Komrij noemde voetballers 'slagersjongens met varkensverstand' en volgens Kousbroek was sport 'voor imbecielen'. Zij worden op hun wenken bediend in sportfictie die niet zo gunstig uitpakt voor sport of de sporter.
David Storey schreef This Sporting Life over een rugby-speler wiens dagelijkse leven lang niet zo succesvol is als zijn sportleven. Hij heeft een hekel aan vrouwen, homo's en in relaties is hij een onbehouwen kerel, zijn sociale leven is een grote ramp en hij is uiteindelijk alleen maar op zijn plek op het sportveld. Een slagersjongen dus met varkensverstand.
In Netherland van Joseph O'Neill gaat de Nederlander Hans van den Broek op stap met zijn cricketvrienden dromend van een cricketstadion in Manhattan. Maar zijn cricketvrienden zijn halve criminelen uit de Indiase onderklasse van Amerika. Chuck Ramkissoon bijvoorbeeld met wie Van den Broek door de stad rijdt als hij zijn zaken regelt, wordt aan het eind teruggevonden in een kanaal met zijn handen op zijn rug vastgebonden.
Tot slot The Game van Jack Londen. Een bokser wordt op de vooravond van zijn huwelijk voor de ogen van zijn verloofde doodgeslagen op het canvas. Hij glijdt uit over water dat zijn tegenstander per ongeluk heeft geknoeid op de vloer. Maar diezelfde tegenstander maakt dan wel misbruik van de situatie.
En voor wie nu denkt 'sport is alleen maar bedrog,' die kan ook in veel romans terecht waar alles om sportbedrog draait.
David Storey schreef This Sporting Life over een rugby-speler wiens dagelijkse leven lang niet zo succesvol is als zijn sportleven. Hij heeft een hekel aan vrouwen, homo's en in relaties is hij een onbehouwen kerel, zijn sociale leven is een grote ramp en hij is uiteindelijk alleen maar op zijn plek op het sportveld. Een slagersjongen dus met varkensverstand.
In Netherland van Joseph O'Neill gaat de Nederlander Hans van den Broek op stap met zijn cricketvrienden dromend van een cricketstadion in Manhattan. Maar zijn cricketvrienden zijn halve criminelen uit de Indiase onderklasse van Amerika. Chuck Ramkissoon bijvoorbeeld met wie Van den Broek door de stad rijdt als hij zijn zaken regelt, wordt aan het eind teruggevonden in een kanaal met zijn handen op zijn rug vastgebonden.
Tot slot The Game van Jack Londen. Een bokser wordt op de vooravond van zijn huwelijk voor de ogen van zijn verloofde doodgeslagen op het canvas. Hij glijdt uit over water dat zijn tegenstander per ongeluk heeft geknoeid op de vloer. Maar diezelfde tegenstander maakt dan wel misbruik van de situatie.
En voor wie nu denkt 'sport is alleen maar bedrog,' die kan ook in veel romans terecht waar alles om sportbedrog draait.
maandag 25 mei 2015
Hardlopen in fictie
De marathon is het enige sportevenement dat is gebaseerd op fictie, het verhaal van de koerier die het nieuws van de overwinning van de Atheners op de Perzen naar de stad brengt. Bedacht door de dichter Plutarchus, zo'n 500 jaar na dato.
De belangrijkste hardloopnovelle is The Loneliness of the Long Distance Runner van Alan Sillitoe. Een gevangene moet het ter meerdere eer en glorie van zijn gevangenisdirecteur opnemen tegen de jongens van de eliteschool. Maar wat heeft hij daar eigenlijk zelf aan?
Er zijn twee hardloopromans die echte aanraders zijn, allereerst The Olympian van Brain Glanville over een excentrieke coach en de roman Once a Runner van John Parker, een boek dat ook in een Nederlandse vertaling beschikbaar is: Eens een hardloper. Een mijler die grote hoogte bereikt.
De beste hardlooproman ooit geschreven is ongetwijfeld Brot und Spiele van Siegfried Lenz over een loper die, als hij eenmaal de beste van Duitsland is geworden, alles en iedereen om zich heen laat vallen. Uiteindelijk stort hij op zijn belangrijkste wedstrijd vlak voor de finish in elkaar. En zo eindigen bijna alle hardloopromans. Hardlopers zijn doodlopers.
Er zijn twee hardloopromans die echte aanraders zijn, allereerst The Olympian van Brain Glanville over een excentrieke coach en de roman Once a Runner van John Parker, een boek dat ook in een Nederlandse vertaling beschikbaar is: Eens een hardloper. Een mijler die grote hoogte bereikt.
De beste hardlooproman ooit geschreven is ongetwijfeld Brot und Spiele van Siegfried Lenz over een loper die, als hij eenmaal de beste van Duitsland is geworden, alles en iedereen om zich heen laat vallen. Uiteindelijk stort hij op zijn belangrijkste wedstrijd vlak voor de finish in elkaar. En zo eindigen bijna alle hardloopromans. Hardlopers zijn doodlopers.
zondag 24 mei 2015
Wielrennen in fictie
Wielrennen is een grote sport met weinig fictie. Het literaire tijdschrift De Muur telt in haar bestaan slechts een fictieverhaal: Etappes van Joris Denoo over Marius Urquhart die in 1952 in de afdaling van de Col d’Ardu in bocht 34 van de aardbodem verdwijnt. Een andere Vlaming Dimitri Verhulst schreef Monoloog van iemand die het gewoon was tegen zichzelf te praten. Over de laatste uren van Jens de Gendt in Senegal. De laatste die hem gezien heeft is de prostituee Seynabou. Zij wordt verdacht van de moord op van Gendt. Er is wel een lijk maar geen moord. Seynabou voert een innerlijke monoloog over de laatste uren die ze doorbracht met de wielrenner, en wat ze daarna doormaakte. Ze vertelt ook over het verloop van het gerechtelijk onderzoek dat volgde. Stierf de wielrenner een natuurlijke dood? Was het zelfmoord? Of had zij de man vermoord? Het boekje verwijst naar de zaak Vandenbroucke hoewel de naam nergens wordt genoemd.
De grote roman is Ventoux van Bert Wagendorp. Een jongensboek over vriendschap, een mannenboek over rouwverwerking en dat alles tegen de achtergrond van de beklimming van de Mont Ventoux. IJdelheid en het najagen van wind, noemde Jan Kal dat. Ventoux was een grote hit en ik vermoed dat Wagendorp hele volksstammen aan het lezen heeft gekregen, dat wil zeggen mensen die niet zo veel lezen, hebben genoten van deze pageturner.
Ik beperk me voor nu tot wielrennen. Er is natuurlijk ook fietsfictie. Bewaren we voor een andere gelegenheid. Desalniettemin is het laatste woord voor Davine!
De grote roman is Ventoux van Bert Wagendorp. Een jongensboek over vriendschap, een mannenboek over rouwverwerking en dat alles tegen de achtergrond van de beklimming van de Mont Ventoux. IJdelheid en het najagen van wind, noemde Jan Kal dat. Ventoux was een grote hit en ik vermoed dat Wagendorp hele volksstammen aan het lezen heeft gekregen, dat wil zeggen mensen die niet zo veel lezen, hebben genoten van deze pageturner.
Ik beperk me voor nu tot wielrennen. Er is natuurlijk ook fietsfictie. Bewaren we voor een andere gelegenheid. Desalniettemin is het laatste woord voor Davine!
donderdag 21 mei 2015
Zwemmen in fictie
Water is ontdooid ijs. Maar je kunt er wel lekker in zwemmen. Gelukkig is de chloorlucht inmiddels uit het zwembad verdwenen. En zwemmen is een door en door Nederlandse sport.
Wordt er gezwommen in fictie? Een beetje. Enkele romans en een mooi verhaal. Adriaan Jaeggi schreef Held van beroep over een jongen die stiekem zwemt in het bad van de buren en verlangt naar een zwembad zonder eind. Zijn moeder had ook talent voor zwemmen en na haar overlijden geeft de familie haar dan ook een zeemansgraf. Vanaf de veerboot naar Engeland laten vader en zoon haar te water in de skibox die bovenop de auto zat.
It was one of those midsummer Sundays when everyone sits around saying, “I drank too much last night.” You might have heard it whispered by the parishioners leaving church, heard it from the lips of the priest himself, struggling with his cassock in the vestiarium, heard it from the golf links and the tennis courts ...
Er is nog iemand die in het zwembad van de buren zwemt. De hoofdpersoon uit The Swimmer van John Cheever. Briljant, hilarisch en verontrustend is dit verhaal van de beschonken man die besluit via alle tussenliggende zwembaden naar huis te zwemmen. Pool-hopping van het huis van een vriend naar zijn eigen huis. Ik zou zeggen lezen! En het staat gewoon extra gratis op het web: The Swimmer. Luisteren naar de podcast kan ook. https://m.youtube.com/watch?v=GUGroaRU5PQ.
Wordt er gezwommen in fictie? Een beetje. Enkele romans en een mooi verhaal. Adriaan Jaeggi schreef Held van beroep over een jongen die stiekem zwemt in het bad van de buren en verlangt naar een zwembad zonder eind. Zijn moeder had ook talent voor zwemmen en na haar overlijden geeft de familie haar dan ook een zeemansgraf. Vanaf de veerboot naar Engeland laten vader en zoon haar te water in de skibox die bovenop de auto zat.
It was one of those midsummer Sundays when everyone sits around saying, “I drank too much last night.” You might have heard it whispered by the parishioners leaving church, heard it from the lips of the priest himself, struggling with his cassock in the vestiarium, heard it from the golf links and the tennis courts ...
Er is nog iemand die in het zwembad van de buren zwemt. De hoofdpersoon uit The Swimmer van John Cheever. Briljant, hilarisch en verontrustend is dit verhaal van de beschonken man die besluit via alle tussenliggende zwembaden naar huis te zwemmen. Pool-hopping van het huis van een vriend naar zijn eigen huis. Ik zou zeggen lezen! En het staat gewoon extra gratis op het web: The Swimmer. Luisteren naar de podcast kan ook. https://m.youtube.com/watch?v=GUGroaRU5PQ.
Schaatsen in fictie
Schaatsen is de meest literaire sport van ons land. Dan hebben we het over recreatief schaatsen. Vooral in de laatste twee decennia is er veel mooie fictie geschreven. Misschien hebben mijn destijds verrassende bloemlezingen daartoe bijgedragen. Later gevolgd door Zwart IJs wat het enige echte literaire sporttijdschrift van ons land was. Voor Zwart IJs heb ik een nieuwe vertaling gemaakt van De grote Vorst uit Orlando van Virginia Woolf. Er is een getekende verfilming van dit prachtige verhaal. Helaas is het een fragment. Je kunt de film hieronder zien en het verhaal zelf hier lezen: De grote vorst.
De strenge winters uit de Kleine IJstijd inspireerden de Friese dichter Alvaarsma tot de eerste fictieve kortebaanwedstrijd (1749). De snoever Pier neemt het op tegen zijn uitdager en vrouw Nijd heeft nog een appeltje te schillen met deze Pier. Ze strooit zand in zijn baan en zo komt Pier ten val. Het is een koude versie van de hardloopwedstrijd tussen Odysseus en Ajax, waarin Ajax dankzij een ingreep van Pallas Athene uitglijdt in een koeienvla.
Andere Tijden, terug naar de onze. Misschien heb je Gewassen Vlees van Rosenboom nog in de kast staan. Lees dan nog een de proloog over die drie pestkoppen die een kat op het ijs zetten. Met zijn poten in notendoppen voert de wind de kat weg. Veel meer schaatsfictie vind je natuurlijk in de bloemlezingen Op het ijs en IJsvrij.
De strenge winters uit de Kleine IJstijd inspireerden de Friese dichter Alvaarsma tot de eerste fictieve kortebaanwedstrijd (1749). De snoever Pier neemt het op tegen zijn uitdager en vrouw Nijd heeft nog een appeltje te schillen met deze Pier. Ze strooit zand in zijn baan en zo komt Pier ten val. Het is een koude versie van de hardloopwedstrijd tussen Odysseus en Ajax, waarin Ajax dankzij een ingreep van Pallas Athene uitglijdt in een koeienvla.
Andere Tijden, terug naar de onze. Misschien heb je Gewassen Vlees van Rosenboom nog in de kast staan. Lees dan nog een de proloog over die drie pestkoppen die een kat op het ijs zetten. Met zijn poten in notendoppen voert de wind de kat weg. Veel meer schaatsfictie vind je natuurlijk in de bloemlezingen Op het ijs en IJsvrij.
woensdag 20 mei 2015
Voetbal in literaire fictie
Hard Gras heeft zich nooit geafficheerd als literair. Daarom is het wel bijzonder dat het boek Het beste uit Hard Gras vrij veel fictie bevat. En het allerbeste verhaal gaat eigenlijk niet over voetbal: Honky Tonk Bomber van Thomése. Ik breng ook graag een roman onder de aandacht waarin wel veel gevoetbald wordt: A Kestrel for a Knave van Barry Hines (1964).
Maar eerst De laatste Nederlandse man van Jan Tetteroo. Wat heeft de verdwijning van een jong meisje in Amsterdam in 1939 te maken met de interland Nerderland-Duitsland in 1935? Krijgen we wel echt antwoord op deze vraag? Een messcherpe historische roman ook voor wie niet van voetbal houdt!
Honky Tonk Bomber
Gerd Muller raakte zoals het een goede spits betaamt na zijn carrière als voetballer aan de drank. In Honky Tonk Bomber bevindt Muller zich in zijn ondergoed op de brandtrap van zijn Amerikaanse hotel. Laveloos uiteraard. Het hotelpersoneel weet niet zo goed raad met deze dronken buitenlander. Eenmaal weer aangekleed gaat de voormalige Duitse spits opnieuw op zoek naar drank. In zijn auto en later in de Lederhosen Bar. Hij wordt buiten gesmeten. Muller is tegenwoordig van de drank af en weer actief als jeugdtrainer.
A Kestrel for a Knave
Billy is een aardige maar sociaal niet zo vaardige jongen. Zo'n jongen die je niet uitkiest voor je team. Maar hij moet wel. En dan ook nog op doel. De verveling van de keeper is meesterlijk beschreven in de roman A Kestrel for a Knave. Het loopt slecht af met de keeper. Ze zetten hem onder de koude douche en hij kan niet wegkomen. Ook de leraar treitert mee. En een handdoek is er ook al niet. Voor sommige lezers een feest van herkenning. Het boek is verfilmd onder de titel Kes. De voetbalwedstrijd kun je hier apart zien.
Honky Tonk Bomber
Gerd Muller raakte zoals het een goede spits betaamt na zijn carrière als voetballer aan de drank. In Honky Tonk Bomber bevindt Muller zich in zijn ondergoed op de brandtrap van zijn Amerikaanse hotel. Laveloos uiteraard. Het hotelpersoneel weet niet zo goed raad met deze dronken buitenlander. Eenmaal weer aangekleed gaat de voormalige Duitse spits opnieuw op zoek naar drank. In zijn auto en later in de Lederhosen Bar. Hij wordt buiten gesmeten. Muller is tegenwoordig van de drank af en weer actief als jeugdtrainer.
A Kestrel for a Knave
Billy is een aardige maar sociaal niet zo vaardige jongen. Zo'n jongen die je niet uitkiest voor je team. Maar hij moet wel. En dan ook nog op doel. De verveling van de keeper is meesterlijk beschreven in de roman A Kestrel for a Knave. Het loopt slecht af met de keeper. Ze zetten hem onder de koude douche en hij kan niet wegkomen. Ook de leraar treitert mee. En een handdoek is er ook al niet. Voor sommige lezers een feest van herkenning. Het boek is verfilmd onder de titel Kes. De voetbalwedstrijd kun je hier apart zien.
Sport in fictie
Er lijkt een scheidslijn te bestaan tussen sport en literatuur. Alsof ze elkaar niet verdragen. Lezen was iets voor de astmatische kinderen die niet mee konden doen met de gymles. En de lezer trekt zijn neus op voor de lucht van zweet en chloor.
Maar sport en fictie verdragen elkaar heel goed, dat weet de lezer van Ventoux of De kunst van het veldspel. Ik hoor Bert Wagendorp nu al tegensputteren: "Ventoux is geen sportboek, wielrennen is alleen het decor van het verhaal." Dat is juist, hoewel De kunst van het veldspel wel degelijk ook een ode is aan het honkbal. En Wagendorp maakt niemand wijs dat wielrennen niet zijn grote liefde is.
Mijn belangstelling gaat niet uit naar sportboeken, maar naar sport in literaire fictie. Naar literatuur waarin sport de belangrijkste bijzaak is. Niet om lezers aan het sporten te krijgen, en sporters aan het lezen krijgen is mogelijk nog lastiger, hoewel ik vermoed dat veel wielrenners tot de lezerskring van Ventoux behoren. Als ik literatuurliefhebbers op het spoor van sport in fictie kan krijgen ben ik al meer dan tevreden. Komende dagen bespreek ik de grote vijf: voetbal, hardlopen, tennis, zwemmen en schaatsen in literaire fictie.
Anti-sport
Natuurlijk zijn er ook mensen die echt geen korte broek verdragen. Ik stel ook deze mensen niet teleur met een lijstje van anti-boeken. Want het is natuurlijk niet zo dat de sporter of de sport altijd gunstig naar voren komt in fictie.
Mijn belangstelling gaat niet uit naar sportboeken, maar naar sport in literaire fictie. Naar literatuur waarin sport de belangrijkste bijzaak is. Niet om lezers aan het sporten te krijgen, en sporters aan het lezen krijgen is mogelijk nog lastiger, hoewel ik vermoed dat veel wielrenners tot de lezerskring van Ventoux behoren. Als ik literatuurliefhebbers op het spoor van sport in fictie kan krijgen ben ik al meer dan tevreden. Komende dagen bespreek ik de grote vijf: voetbal, hardlopen, tennis, zwemmen en schaatsen in literaire fictie.
Anti-sport
Natuurlijk zijn er ook mensen die echt geen korte broek verdragen. Ik stel ook deze mensen niet teleur met een lijstje van anti-boeken. Want het is natuurlijk niet zo dat de sporter of de sport altijd gunstig naar voren komt in fictie.
dinsdag 19 mei 2015
Zandmannetje
Uit het duinzand stak een stronkje dat bij nader bekijken een hoofd was. Ik haalde het uit het zand en het bleek een mannetje, gebeiteld uit hout en zwartgeblakerd. Het was volgens mij doelbewust in het zand gestoken al weet ik niet waarom. Een ritueel? Of zet iemand mannetjes uit in de duinen? Je gaat er bijna magisch van denken. Update: is het een pootje van een Afrikaans tafeltje?
maandag 18 mei 2015
Aai kraai vor jor attensjon
Het Engels van Trijntje - you can call me little train - is erg, tel daar haar volkomen statische optreden bij op en je hebt verloren. Ik heb samen met Daantje alle nummers van het songfestival doorgebladerd. Een hoop gekreun en nasaal gezang. Ik ben bang dat alleen Italië en Frankrijk niet in het Engels zingen. O en misschien de downband van Finland. Maar die versta ik niet en ik heb de indruk dat Finland de spot drijft met het festival en het syndroom van Down.
Vooral de manier waarop Trijntje dat attention uitspreekt is vreselijk met veel te veel nadruk op die 'e'. Trijntje heeft aan het begin ook nog zo'n irritante snik in haar stem. Ik stel voor dat we volgend jaar in het Italiaans gaan zingen, desnoods dat nep-Italiaans van Willy Alberti. En dat de eerstvolgende kandidaat in the voice tegen Trijntje zegt: "nee jij kan zingen!"
Israël may I have your votes please?
The Netherlands: douze points.
Legt de koekoek bij de kievit?
Ik weet het niet. Maar toen ik vanachter een heuveltje naar het kievietsnest liep, steeg eerst een koekoek op en toen even verderop de kieviet. Ik hoorde de koekoek roepen. Trouwens je herkent de koekoek ook gemakkelijk in de lucht. Binnenkort maar eens kijken hoe het met de eieren gaat. Er is nog plek voor één ei.
De eerste banaan op het voetbalveld
Wie gooide de eerste banaan op het voetbalveld? Weet u het?
Het was de hoofdpersoon in het lied De Voetbalmatch van Louis David en Jaques van Tol. Een dame die likkebaardend kijkt naar 20 jongens in d'er Jansen en Tilanus. Ze snapt weinig van het spel. Ze wordt zo boos op de scheidsrechter dat ze hem een banaan op zijn ponem gooit.
Er is nog iets interessants aan dit lied: ze gebruikten vroeger meer Engelse termen dan nu. Bijvoorbeeld nog free kick, match, off side ...
zondag 17 mei 2015
Kauwtje
Een meisje wilde me in het winkelcentrum lid maken van de dierenbescherming. Ik zei lachend ik hou niet zo van dieren, ik vind ze niet te eten.
Na mij vroeg ze het aan een man met een kaasstengel in zijn hand. Op dat moment dook een kauwtje uit de lucht ... Greep de kaasstengel beet, trok hem uit zijn hand en vloog er een paar meter mee weg. Beiden holden schoppend achter het kauwtje aan. Ook dat meisje. Viel zij even door de mand.
zaterdag 16 mei 2015
vrijdag 15 mei 2015
donderdag 14 mei 2015
woensdag 13 mei 2015
dinsdag 12 mei 2015
Trijntje Flop
Die jurk is prachtig. Hulde voor Tycho Boeker. Maar ik vrees dat de dame die erin zit te oud is voor zo'n outfit. Dress your age Trijn. Je bent geen Trijntje meer. Wie heeft die naam verzonnen? Die afvallige Jezuïet zeker. Huub, zo'n man die met alle winden meewaait, zo'n Harry Mulisch. Zo'n man die liederen schrijft die alleen protestanten mooi vinden. En je weet wat voor smaak die lui hebben: geen!
Waarom heeft Huub zich niet aan het celibaat gehouden?! Dan zaten we nou niet opgescheept met Trijntje.
Welp
Ik zag een vosje. Paar maanden oud. Geen camera of telefoon bij me. Dat komt ik moet van mijn therapeut een uur van huis zonder telefoon en dat langzaam opvoeren. Nee maar serieus: je kunt honderd keer teruggaan naar die plek en nooit meer die vos zien.
Roken in Auschwitz
Sigaretten waren evenveel waard als goudstof schrijft Denis Avey, de Britse krijgsgevangene die van plaats ruilde met een Jood. Je kunt het je nu haast niet voorstellen maar sigaretten waren universeel wisselgeld in Auschwitz III. Dat is het kamp waar de fabrieken stonden van IG Farben bijvoorbeeld. De bedoeling was om synthetisch rubber te maken maar dat is daar nooit gelukt.
In het kamp werkten naast Joden ook krijgsgevangenen. Deze groep kreeg gewoon post van thuis. Even een pakje naar Auschwitz sturen! Sigaretten bijvoorbeeld. De Joden rookten bukshag. Peuken oprapen, maar kregen soms ook sigaretten van de krijgsgevangenen. Als je niet rookte kon je er prima mee ruilen. Eten, kleding alles werd verhandeld tegen de prijs van sigaretten. Roken stilt de honger en dat was zeker een voordeel van sigaretten in Auschwitz. Maar het was veel verstandiger om te eten wat er te krijgen was natuurlijk
Denis Avey wisselde van plaats met een Joodse gevangene om een paar nachten in Monomitz door te brengen. Overigens is er wel veel twijfel aan het waarheidsgehalte van deze wissel. Avey heeft namelijk nogal wat verschillende versies verteld van deze umtausch.
In het kamp werkten naast Joden ook krijgsgevangenen. Deze groep kreeg gewoon post van thuis. Even een pakje naar Auschwitz sturen! Sigaretten bijvoorbeeld. De Joden rookten bukshag. Peuken oprapen, maar kregen soms ook sigaretten van de krijgsgevangenen. Als je niet rookte kon je er prima mee ruilen. Eten, kleding alles werd verhandeld tegen de prijs van sigaretten. Roken stilt de honger en dat was zeker een voordeel van sigaretten in Auschwitz. Maar het was veel verstandiger om te eten wat er te krijgen was natuurlijk
Denis Avey wisselde van plaats met een Joodse gevangene om een paar nachten in Monomitz door te brengen. Overigens is er wel veel twijfel aan het waarheidsgehalte van deze wissel. Avey heeft namelijk nogal wat verschillende versies verteld van deze umtausch.
maandag 11 mei 2015
Je ziet het pas als je het door hebt
Soms sta je er met je neus bijna bovenop. Maar zien? Nee. Je ziet het pas als je een kievit haar nest zag verlaten. Dan moet je niet die plek in de gaten houden, maar een merkteken in een rechte lijn achter de plek waar de vogel opsteeg. Probeer vooral niet de plek zelf in de gaten te houden want twee keer knipperen en hij is weg. Dan loop je in een recht lijn naar het merkteken maar dan moet je wel oppassen dat je niet in het nest gaat staan. Dit is mijn lijfboek:
zondag 10 mei 2015
Honkbalbal
Mijn zoon zei 'waarom is het geen honkbalbal'?
Wat bedoel je?
Het is toch ook honkbalknuppel en geen honkknuppel!
Daar heb je wel een punt.
Tennis speel je met een tennisbal.
Maar voetbal met een voetbal. Ja maar die bal schiet je met je voet. Een honkbal sla je niet met een honk.
Maar een korfbal speel je ook niet met een korf
Nou dan moet het ook korfbalbal zijn.
Je hebt wel een punt op het internet zeggen ze vaak ook honkbalbal.
Wat bedoel je?
Het is toch ook honkbalknuppel en geen honkknuppel!
Daar heb je wel een punt.
Tennis speel je met een tennisbal.
Maar voetbal met een voetbal. Ja maar die bal schiet je met je voet. Een honkbal sla je niet met een honk.
Maar een korfbal speel je ook niet met een korf
Nou dan moet het ook korfbalbal zijn.
Je hebt wel een punt op het internet zeggen ze vaak ook honkbalbal.
Ik wou dat ik een hondje was
Dat komt zo. Ik keek naar de moeder van Grünberg en hoorde haar een Duits liedje zingen. Ik verstond, Ich wolt ich wär' ein hund en dacht dat het ongeveer ging zoals mijn hond: ik sliep de hele dag en zondags was ik vrij. Dat leek me wel wat. Dat doet mijn hond ook zo.
Maar helaas het ging niet over een hund maar over een huhn en die moet wel eerst een ei leggen!
Maar helaas het ging niet over een hund maar over een huhn en die moet wel eerst een ei leggen!
zaterdag 9 mei 2015
Lot
Ik heb Lot gelezen van mijn vroegere vriend Chretien Breukers. Lot is een bildungsroman maar dan over een man van 49. Het is een goed boek, goed geschreven.
In het boek wint een schrijver in spe een prijs in de loterij van vele miljoenen. Hij koopt een boerderij, laat af en toe hoeren invliegen en gaat op stap met een vriend. Hij leert dat niets in het leven ertoe doet of alles juist wel. Zijn lot is schrijver te zijn en dat is wat hij ten slotte ook gaat doen.
Ik kan me alleen niet losmaken van de persoon van de schrijver, hoewel het beslist geen autobiografie is, ook al heet de hoofdpersoon naar de schrijver. Chretien zit vol boevenstreken, en laat alles en iedereen zonder enige vorm van wroeging vallen. Hij heeft geen last van een geweten.
Onlangs is hij weggehaald uit Wikipedia nadat ik ontdekte dat hij zijn eigen tekst had geschreven. De redactie verwijderde Breukers hoewel ik vond dat hij er een plek verdiende. Ik had een kort alternatief geschreven, maar ook dat is weg. Met het boek Lot hoort Breukers ondanks al zijn malversaties in de literaire wereld thuis in Wikipedia. Ook al zijn er dichters en drukkers die zijn bloed wel kunnen drinken.
Ik ben verslaafd
Laten we het eens over drugs hebben, schrijft VONK de bijlage van de Volkskrant. Verslaving aan drugs zegt 'drugsprofessor' Peter Cohen is een mythe. Je kunt namelijk aan alles verslaafd raken. Klopt.
Ik ben ook verslaafd: aan stroopwafels. Theetijd? Dan slaat de verslaving toe. Ik ga op zoek naar stroopwafels en mochten ze er niet zijn, dan ga ik ze halen. Behoefte aan suiker zul je zeggen, maar suiker kan de stroopwafel niet vervangen.
Een vriendin vertelde me ooit dat ze bij haar vader - die was even hardlopen - de laatste stroopwafel uit het pakje had gehaald en opgegeten. Haar vader was tot haar grote ontsteltenis woest geworden! 'Kan ik me voorstellen,' zei ik. Dat doe je niet. De laatste stroopwafel van een ander opeten, dat doe je niet.There should be a law against it!
De beste stroopwafels koop je bij Albert Heijnstein, zoals mijn zoontje de Appie noemt. Roomboter stroopwafels, maar dan zonder verdere toevoeging. Niet met honing dus. Je eet ze puur. Is er een kliniek waar je kunt afkicken van stroopwafels?
Ik ben ook verslaafd: aan stroopwafels. Theetijd? Dan slaat de verslaving toe. Ik ga op zoek naar stroopwafels en mochten ze er niet zijn, dan ga ik ze halen. Behoefte aan suiker zul je zeggen, maar suiker kan de stroopwafel niet vervangen.
Een vriendin vertelde me ooit dat ze bij haar vader - die was even hardlopen - de laatste stroopwafel uit het pakje had gehaald en opgegeten. Haar vader was tot haar grote ontsteltenis woest geworden! 'Kan ik me voorstellen,' zei ik. Dat doe je niet. De laatste stroopwafel van een ander opeten, dat doe je niet.There should be a law against it!
De beste stroopwafels koop je bij Albert Heijnstein, zoals mijn zoontje de Appie noemt. Roomboter stroopwafels, maar dan zonder verdere toevoeging. Niet met honing dus. Je eet ze puur. Is er een kliniek waar je kunt afkicken van stroopwafels?
vrijdag 8 mei 2015
donderdag 7 mei 2015
Opeens weet je het: je wordt fuck-roeper
Fuck Sinterklaas, fuck Zwarte Piet, fuck de koning, fuck de Joden, fuck de Palestijnen, fuck de politie, fuck je moeder, fuck de samenleving, fuck het weer, fuck de fuck, fuck de islam, fuck Jezus, fuck de kerstman, fuck de kerstvrouw, fuck kerstmis, fuck Arnon Grünberg, fuck Nederland, fuck Rutte, fuck Wilders, fuck Boeddha, fuck de rechter, fuck de linker, fuck de afhaalchinees, fuck de NS, fuck van Gogh, fuck god, fuck de koningin, fuck Schiphol, fuck the duk, fuck Amerika, fuck de dodenherdenking, fuck IS, fuck de shah, fuck de bom, fuck de zon, fuck allah, fuck McDonalds, fuck Obama, fuck het kapitalisme, fuck de oorlog, fuck de vrede, fuck het internationaal finanzjudetum, fuck Hitler, fuck Gandhi, fuck Coca-cola, fuck de vleeseters, fuck Ajax, fuck Auschwitz, fuck Den Haag, fuck de euro, fuck Abulkasim Al-jaberi. Fuck him!
Onovergankelijke naamzinnen. Wat verbeet Gerdi?
Gerdi Verbeet wordt voorzitter van het Comité 4 en 5-mei. Maar wat verbeet Gerdi eigenlijk? Wat kon ze maar met moeite inhouden?
Verbijten is een overgankelijk werkwoord. Het heeft altijd een lijdend voorwerp nodig. 'Verdriet' bijvoorbeeld in Gerdi verbeet haar verdriet. Als naamzin voldoet Gerdi Verbeet helaas niet. Een naamzin, zo heb ik bedacht is een naam die een zin is. Vaak de kleinst mogelijke zin: onderwerp en gezegde: Hannie Schaft, Ted Troost, Tom Waits. Het werkt alleen met onovergankelijke werkwoorden. Dat zijn werkwoorden die geen lijdend voorwerp bij zich dragen.
Sommige werkwoorden kunnen met en zonder lijdend voorwerp. Troosten bijvoorbeeld. Ted troost zijn cliënten. Maar je kunt ook in het algemeen zeggen dat Ted troost. Schaften verdraagt geen lijdend voorwerp. Hannie schaft geen boterham, ze eet een boterham tijdens de schaft. Je kunt wel zeggen dat Hannie tussen 12 en 13 uur schaft. Zonder lijdend voorwerp dus. Gerdi Verbeet kan dus weer niet zonder lijdend voorwerp. Jammer Gerdi!
woensdag 6 mei 2015
Mag ik dan bij jou?
De Breij mocht het gisteren zingen op het 5-meiconcert. Mag ik dan bij jou? is een onvolledige bijzin, maar die zijn vaak verdomd krachtig. Maar ja, in welke oorlog zou deze blonde dame moeten onderduiken?
Hou je van dit thema? Dan moet je het verhaal lezen: What we talk about when we talk about Anne Frank van Nathan Englander. Twee Joodse echtparen spelen het Anne Frankspel. Ze zijn zo stoned als een garnaal (hasj is koosjer). Het spel gaat als volgt: ben je bereid mij onderdak te verlenen als de oorlog komt? Het eind is verontrustend en grappig tegelijk.
Een mustread! Staat ook online in The New Yorker.
Hou je van dit thema? Dan moet je het verhaal lezen: What we talk about when we talk about Anne Frank van Nathan Englander. Twee Joodse echtparen spelen het Anne Frankspel. Ze zijn zo stoned als een garnaal (hasj is koosjer). Het spel gaat als volgt: ben je bereid mij onderdak te verlenen als de oorlog komt? Het eind is verontrustend en grappig tegelijk.
Een mustread! Staat ook online in The New Yorker.
dinsdag 5 mei 2015
Han Hollander
Net als Ben Ali Libi is de Joodse journalist Han Hollander vermoord in kamp Sobibor, dat niet meer was dan een perron en een gaskamer. Han Hollander heeft onder meer het voetbal op de Spelen van 1936 verslagen. Van Hitler ontving hij daarvoor een persoonlijk getekende dankbetuiging, Hollander waande zich daarmee onkwetsbaar.
Toch belandde hij uiteraard in Westerbork. Mogelijk vanwege zijn charme en die oorkonde van Hitler mocht hij in Hooghalen werken op de administratie. Hij woonde daar ook tamelijk luxe vergeleken met Westerbork. In Hooghalen verbleven de bewakers.
Leentje, Hollanders vrouw was zo onvoorzichtig om een Duits-Joodse vrouw een rotmof te noemen. Ze was te ver gegaan. Het gezin Hollander is met de eerstvolgende trein naar Sobibor gebracht. Ze zijn bij aankomst direct vergast.
maandag 4 mei 2015
Het nulde uur
Bestaat dat nog? Ik had op zaterdag school. En dan ook nog een nulde uur. Om 8.00 uur gymnastiek. Godbetere. Altijd eerst rondjes hardlopen. Om en om verstopten we ons achter het hockeydoel. En als de gymnastiekleraar - een pater jezuïet - wat eerder stopte lag je daar voor lul.
Nulde uur. Mistig veld. Stinkende klasgenoten.
zondag 3 mei 2015
Helder schrijven op school
Mijn zoon gaat binnenkort naar de grote school. Wat je dan als ouder wilt is dat hij leert om een heldere tekst te schrijven. Zo moeilijk is dat niet. Maar wat kun je verwachten van onderwijsgevenden die dat zelf niet kunnen? Niets.
"Middels de voor u liggende brief willen wij u en uw kind mededelen ...."
When I think back on all the crap I learned in high school it's a wonder I can write at all. Leer het maar weer eens af!
Je leert op school dat je teksten als brieven zo formeel mogelijk moet schrijven. Niet gewoon 'Deze brief informeert u over ... ' Maar ingewikkeld. En dat wordt de standaard. Later schrijven deze leerlingen allemaal dit soort zinnen in brieven. Sla het er maar eens uit!
Je leert op school dat je teksten als brieven zo formeel mogelijk moet schrijven. Niet gewoon 'Deze brief informeert u over ... ' Maar ingewikkeld. En dat wordt de standaard. Later schrijven deze leerlingen allemaal dit soort zinnen in brieven. Sla het er maar eens uit!
De nachtwolven
Dat vind ik dan weer zo grappig: dat deze stoere niemand ontziende bikers met een bloem in hun hand lopen. Ik bedoel dat ze zich dan toch conformeren aan de burgerlijke rituelen. Ze leggen geen oude uitlaat of verroeste kalasjnikov bij het monument van de gevallen Russen, maar bloemen zojuist gekocht bij een lief onschuldig bloemenmeisje. Netjes afgerekend. Diep in hun hart zijn het ueberromantische trutten. Geweld en romantiek liggen soms dicht bij elkaar.
zaterdag 2 mei 2015
De veewagens van Peter Middendorp
En ik maar denken dat de Joden vanuit Westerbork met een luxe chatervlucht naar Auschwitz gingen. Vertelt Peter Middendorp dat het luxe personentreinen waren.
Nee maar heus: het huidige kamp koopt een oude veewagen om in Weterbork tentoon te stellen en dan komt er een columnist van de Volkskrant langs om de directeur van Weterbork geschiedenisles te geven. Hij heet Peter Middendorp en vertelt vandaag dat de Joodse gevangenen helemaal niet met veewagens vervoerd werden. Denk je nou echt dat die nazi's zo slecht waren dat ze mensen in veewagens stopten? Kom op zeg. Ze kregen couchettes in de slaaptrein. En bij het ontwaken koffie met een croissantje.
Wat ben je dan? Een enorme sukkel. En wat moet je dan? Vertrekken. Klaar.
vrijdag 1 mei 2015
Ethiopische Joden
Het blijft maar rommelen in Israël tussen de Ethiopisch Joden en de overige Joden. 120.000 Ethiopische Joden wonen nu in Israël. Zij hebben gebruik gemaakt van de migratieregel dat een Jood altijd welkom is in het land.
Eerst heeft Israël geprobeerd de voortplanting te stoppen door het stiekem geven van de prikpil aan Ethiopische vrouwen. Nu is er een zwarte - Ethiopische - soldaat gemolesteerd door de politie. Dat geeft demonstraties vergelijkbaar met de VS.Bovendien leven veel Ethiopische Joden onder de armoedegrens. Is het nou racisme of geloven de overige Joden niet dat de Ethiopische Joden bij de Joodse familie horen?
Uit DNA-studies blijkt dat de Ethiopische Joden verwant zijn met Ethiopië en niet met het Midden-Oosten. Vermoed wordt daarom dat het hier oorspronkelijk om bekeerlingen gaat. Dat zal zeker meespelen nu in Israël. Jood ben je vooral door geboorte.
Aan de andere kant hebben de Oost-Europese joden zich ook behoorlijk gemengd met Europeanen. Dat verklaart waarom er Joden zijn met een Europees uiterlijk: blonde of rode haren, blauwe ogen. Als ik het goed heb is 30% van het DNA Europees, de rest is wel verwant aan het Midden-Oosten. Vermoed wordt dat er aanzienlijk is getrouwd tussen Joodse mannen en Europese vrouwen. De grap is dat Palestijnen meer verwant zijn aan de bijbelse joden dan de Ashkenaziem. Kortom wil de echte Jood opstaan?
Maar dat de Ethiopische Joden het wel nooit makkelijk zullen krijgen in Israël dat durf ik wel te voorspellen.
Esther Voet weg bij CIDI
Roddeltante Esther Voet moet weg als directeur van het CIDI. Ik heb nooit goed begrepen waarom het CIDI haar had uitgekozen als directeur. Op haar cv staat de Story als werkgever. Halve waarheden vertellen dus is haar fort. Officieel is er een verschil van mening over de toekomst van het CIDI. Ik vermoed dat Esther Voet helemaal geen visie heeft.
Fakebook
Ik zit sinds enkele dagen op FB. De uitnodigingen stroomden binnen, van weet ik wie. 25 vrienden leek me wel overzichtelijk. Dus daar ben ik gestopt. Nu komt er een uitnodiging van Dirk Jan R. Hij heeft 1826 vrienden en wil ook nog mij erbij. 1826! Dan krijg je elke minuut een bericht van je vrienden. Dat is een dagtaak om bij te houden. Maar misschien zet hij ze wel uit of zoiets.
Waarom wil zo iemand nog meer vrienden? Rupsje nooit genoeg? Ik krijg toch sterk de indruk dat voor deze mensen Facebook geen vriendenplatform is, maar een medium om jezelf te profileren. Een extra marketingplatform. Nieuw boek? Hadsekidee direct in de groep gooien. De vrienden rennen als lemmingen naar de boekhandel. Erg leuk. Maar ik stel voor dat hij mij dan maar betaalt om vriend te worden.
Want wat moet ik met zijn vriendschap? Hij zal echt niet naar mij omkijken. Ik word een van de 1826 mensen die hem moeten bewonderen. Daar pas ik voor.